522. Vrije wil en verantwoordelijkheid

De idee van de vrije wilsbeschikking is altijd lastig geweest voor het strafrecht. Het (steeds belangrijkere?) vergeldingsdoel van het strafrecht kan niet zonder de vrije wil. Hoe kan je iemand immers verantwoordelijk houden voor zijn daden als hij niet vrijelijk zijn wil kan bepalen? Deze discussie is nieuw leven ingeblazen met de hele "wij zijn ons brein"-neurohype. Over dat thema gaat deze tamelijk theoretische Justitiële Verkenningen 1|13, 162 pagina's. Meest zinnige houding voor het strafrecht lijkt me die door Ybo Buruma wordt beschreven in zijn artikel 'De rechter en de vrije wil' (2006). Hij stelt dat de gedachte dat mensen geen vrije wil zouden hebben voor strafrechters geen groot probleem hoeft te zijn. Strafrechters postuleren die vrije wil, en mogen dat doen omdat de vrije wil als sociale constructie zonder meer bestaat.