445. Das Kapital van Karl Marx

In plaats van het dikke, moeilijk toegankelijke boek uit 1867 heb ik een korte biografie ervan gelezen, opgesteld door Francis Wheen (2006, 126 pagina's). De biografie gaat in op de ontstaansgeschiedenis van Das Kapital (moeizaam, traag, in armoede in verschillende landen, gesteund door Friedrich Engels), de uiteindelijke 'geboorte' van het eerste deel en de eerste ontvangst (beperkte druk, weinig reacties, onbegrepen), en - tot slot - het eigen leven dat het boek is gaan leiden tot in de 21ste eeuw. Conclusie is dat - zeker in de huidige tijden van voortdurende crisis - Marx' werk uiterst relevant is vanwege zijn stelling dat het kapitalisme (op de lange termijn) een onhoudbaar politiek economisch systeem is omdat het kiemen voor zelfvernietiging bevat. Alleen de ingrepen door democratische overheden hebben - volgens Wheen e.a. - het kapitalistisch systeem gematigd en in leven gehouden. Dit evenwicht kan nog eeuwen voortduren, maar niet eeuwig. Heerlijk, van die keiharde economische stellingnames.

"Er is geen greintje meerwaarde dat zijn bestaan niet ontleent aan onbetaalde arbeid."

W-G-W vs. G-W-G*

430. Leon Trotsky - a revolutionary's life

Deze biografie van Leon Trotsky (geboren Lev Davidovich Bronstein) door Joshua Rubinstein is uitgebracht in de reeks Jewish Lives en geeft (dus) speciale aandacht aan zijn joodse achtergrond (Yale University Press 2011, 240 pagina's). Trotsky was slim, gedreven, zelfingenomen, ijdel, ambitieus, idealistisch; begenadigd spreker en schrijver. De tijd waarin hij leefde was hectisch en spannend. Rusland was (nog meer dan de rest van Europa) rijp voor fundamentele veranderingen. De combinatie van plaats, moment en man leidde - in combinatie met veel andere factoren - helaas tot geweld, oorlog, intolerantie en immens leed. Onze dagen zijn gelukkig minder interessant.

"The study of Marxisme outside of revolutionary struggle can form library rats, but not revolutionaries. Participation in the revolutionary struggle without the study of Marxism will inevitably be filled with hazards, and turn out to be half-blind." - Leon Trotsky