466. Benjamin Franklin

Eens in de zoveel tijd lees ik een (auto)biografie van een Groot Mens. Als ik kijk naar het rijtje sinds de start van dit blog - Karl Marx, Jan Timman (over diverse schakers), Viktor Kortsnoj, Adolf Hitler, Leon Trotsky, Richard Oppenheimer, Aaron  Burr, Wilhelm von Habsburg, Tila Tequila, Napoleon, Thomas Buergenthal - zie ik vooral staatsmannen, natuurwetenschappers en schakers. Benjamin Franklin was alle drie (en waarschijnlijk ook geïntrigeerd door Tila), dus deze biografie beloofde wat. Geschreven door Edmund S. Morgan, uitgegeven in 2002 door de Yale University Press, met zijn 342 pagina's aangeduid als korte biografie.

Franklin en het boek teleurstellen niet, een interessant, inspirerend mens, levende in een buitengewoon interessante tijd (de 19de eeuw), op buitengewoon interessante plaatsen (Amerika, Londen, Parijs). Wat heb ik geleerd over hem? Hij was een self-made man die zijn kapitaal maakte als drukker en als uitvinder. Zijn onderzoek aan elektriciteit was daadwerkelijk relevant, niet alleen de karikatuur van de man met de vlieger in de storm. Zijn wetenschappelijk werk was altijd heel praktijkgericht, zoals bliksemgeleiders, open haarden, plaatsing van zeilen op zeilboten, de negatieve effecten van lood op de gezondheid, de warme golfstroom. Vanaf zijn vroege jaren was Franklin betrokken in doelgerichte sociale netwerken. Clubs vrienden die elkaar en de samenleving verder helpen, collectieve verzekeringen, private brandweer en militia, et cetera. De politiek moest dienstig zijn aan die collectieve burgerbelangen. Politiek was duidelijk een middel voor hem, nooit een doel. Misschien daarom trad hij ook zo min mogelijk op de voorgrond, zeker als de zaken reeds in de door hem gewenste richting gingen. Hij plaatste zijn leven in dienst van de publieke zaak. Het grotere, publieke belang was ondergeschikt aan de eigen opvattingen. Hij was een scherpe waarnemer en een innemend mens, die echter nooit het achterste van de eigen tong liet zien. Hij leefde dus vanuit principes en overtuigingen (en had het geld om dit vol te houden). Tot op hoge leeftijd zette hij zich in voor het idee Amerika. Eerst was het doel een met Engeland gelijkwaardig onderdeel van een groter rijk te worden, later wordt dit een strijd om onafhankelijkheid. Hij vertegenwoordigde Amerika hiervoor in London en Parijs. Omdat dit zo'n belangrijk onderdeel van zijn leven was, is de biografie overigens voor grote delen meer een beschrijving van de totstandkoming van de Verenigde Staten van Amerika, dan een persoonlijke kijk op zijn leven.

De dertien deugden van Benjamin Franklin

 

1. Temperance

Eat not to dullness; drink not to elevation
2. Silence

Speak not but what may benefit others or yourself; avoid trifling conversation.
3. Order

Let all your things have their places; let each part of your business have its time.
4. Resolution

Resolve to perform what you ought; perform without fail what you resolve.
5. Frugality 

Make no expense but to do good to others or yourself; i.e., waste nothing.
6. Industry

 Loose no time; be always employ'd in something useful; cut off all unnecessary actions.
7. Sincerity

Use no hurtful deceit; think innocently and justly, and if you speak, speak accordingly.
8. Justice

Wrong none by doing injuries, or omitting the benefits that are your duty.
9. Moderation

Avoid extremes, forbear resenting injuries so much as you think they deserve.
10. Cleanliness

Tolerate no uncleanliness in body, cloaths, or habitation.
11. Tranquility

Be not disturbed at trifles, or at accidents common or unavoidable.
12. Chastity

Rarely use venery but for health or offspring, never to dullness, weakness, or the injury of your own or another's peace or reputation.
13. Humility

Imitate Jesus and Socrates