295. S.P.Q.R.

Anekdotische reisgids voor Rome van Luc Verhuyck.

3605 minuten

294. Shades of Grey

Jasper Fforde (2010, 441 pagina's). Zijn eerder gestarte Thursday Next- en Nursery Crime-series zijn briljant en hilarisch. Ook dit eerste deel van de Shades of Grey-reeks doet verlangen naar de volgende delen over deze wereld waarin de mate van kleurperceptie je succes (dwingend) bepaalt. Gelukkig geen realiteit.

Rondjes vol gekleurde vlekjes

293. Informele economie, uitbuiting en illegaliteit & Taakstraffen & Rechtspraaklezing 2010

Niet alles met een kaft is een boek. De Rechtstreeks-uitgaven van de Raad voor de Rechtspraak en de Justitiële Verkenningen van het WODC zijn bijvoorbeeld meer vaktijdschriften. Om het toch wat body te geven aan dit bericht daarom een bundeling van drie van deze - recent gelezen - werkjes.

1. Taakstraffen langs de lat
Beschrijving van een onderzoek naar aanleiding van een spraakmakende Zembla-uitzending waarin werd gesteld dat taakstraffen ook bij (zeer) zware delicten worden opgelegd. Dit onderzoek naar de strafopvattingen van Nederlanders nuanceert een en ander. Conclusie: taakstraffen worden nog wel als voldoende punitief beschouwd. Vaagheid van de invulling en de duur leiden in concrete gevallen ertoe dat het strafkarakter soms onvoldoende overkomt bij de gemiddelde Nederlander.

2. Rechtspraaklezing 2010
Responsief strafrecht. Rechtspraak dient niet alleen juridische, maar ook maatschappelijke problemen op te lossen. Dit vergt volgens de President van de rechtbank Amsterdam, mevrouw mr. C.M.T. Eradus ook een andere organisatorische inrichting van de rechtbanken: thema's, niet rechtsgebieden zouden centraal moeten staan in een ideaal gerecht.

3. Informele economie, uitbuiting en illegaliteit
Schaduw-, parallel-, zwarte, ondergrondse, verborgen, secundaire economie: alle economische activiteiten die zich buiten het gezichtsveld van de overheid afspelen.

292. Het Bernini Mysterie

Echte page turner van Dan Brown. Heerlijke ontspanning, gelezen ter voorbereiding van een reis naar Rome, zeventien jaar na mijn Romereis tijdens de middelbare school. Pantheon > Santa Maria del Popolo (Chigi) > Sint Pietersplein > Santa Maria della Vittoria > Fontane dei quattro fiumi // Bernini, Illuminati.

131/1001. Van de liefde bezeten

Oorspronkelijke titel: Le diable au corps (1923)
Schrijver: Raymond Radiguet (1903-1923).
Quote: De liefde is niets anders dan het egoïsme van twee mensen.
Verhaal: Minderjarige gymnasiast heeft affaire met pasgetrouwde vrouw van wie de man aan het front dient in de Eerste Wereldoorlog. Vrouw sterft, kind leeft.
Omvang: 108 pagina's.

290. Bill the Conqueror

Lekkere standaard-Wodehouse uit 1924. Gelezen in hardkaftige editie uit 1927, 298 pagina's. Kerstvakantie!

Stofomslag

289. Heel de intellectueel

Bozig boekje van Boudewijn van Houten (2004, 239 pagina's). Aan de hand van 773 notities uit de periode 1979-2004 zet deze schrijver, zoals hij het zelf zegt "het mes in de intelligentsia". Zonder heldere definiëring waar hij zich nu precies boos over maakt, valt deze veroordeeld oplichter en zoon van een prominent NSB'er de nep-intellectuelen aan. Bij vlagen grappig, maar vaak bekroop mij een onbehagelijk Wilders wij-tegen-zij-gevoel.

130/1001. Crash

Enigszins verontrustend boek van James G. Ballard uit 1973 over de opwindendheid van autocrashes. De vriend van wie ik het boek leende recenseerde het zo: "een boek voor liefhebbers van velgen, spleten, chroom, bloed en zaad en voortdurend herhaalde frases die betrekking hebben op automobielen en de daad." 

287. Logicomix

Het leven van Bertrand Russell en zijn "epic search for truth" in stripvorm. Bestselling boek van Doxiadis en Papadimitriou (2009, 347 pagina's) beschrijft en toont toegankelijk het debat over de grondslagen van de wiskunde en de logica. Tijdsbestek: van eind 19de eeuw tot de Tweede Wereldoorlog. Hoofdrolspelers naast Russell onder meer: Kurt Godel (onvolledigheidsstellingen), John von Neumann (computerkunde), Alan Turing (Enigma code, Turing test) en Ludwig Wittgenstein. Inhoudelijk interessant, (jammer genoeg)  noodzakelijkerwijs beperkt tot de ideeën zonder de berekeningen: deed me het exacte handwerk (even) missen.

Wittgenstein in stripactie

(I don't know why we are here, but I'm pretty sure that it is not in order to enjoy ourselves)

129/1001. Elegant als een egel

Autodidactische conciërge van eenvoudige afkomst, Renée, houdt haar ontwikkeling en kennis geheim voor de bewoners van het sjieke appartementencomplex en schrijft een dagboek. Zeer intelligente, twaalfjarige dochter van een van de bewoners, Pamola, is van plan zelfmoord te plegen vanwege de zinloosheid van het leven en de domheid in de omgeving en schrijft haar diepzinnige gedachten op. Japanse nieuwe bewoner, Kakuro Uzo, ziet vlijmscherp door de pogingen van de dames om hun ware ik te verbergen heen, brengt ze nader tot elkaar en zichzelf nader tot de conciërge. Voordat er echter hier echt iets moois kan opbloeien, wordt Renée doodgereden door de wagen van de stomerij. Resultaat is wel dat Pamola afziet van zelfdoding.

Als je het verhaaltje van dit redelijk recente boek van Muriel Barbery (2006, 321 pagina's) zo tot de essentie teruggebracht ziet, heeft het niet veel om het lijf. De inzichten en de wijze waarop deze gepresenteerd worden zijn echter energiek, elegant, educatief, filosofisch, menselijk, herkenbaar, sprookjesachtig, dus het is zeer begrijpelijk voor me dat dit boek 30 weken op rij in Frankrijk op nummer 1 van de lijst met best verkochte boeken stond. Een echte aanrader!

128/1001. Neuromancer

Neuromancer

Techno-SF uit 1984 van William Gibson. In een toekomstige dystopie gaan anti-held Case en bionische, vrouwelijke straatsamoerai Molly op een geheimzinnige missie voor een oppermachtige kunstmatige intelligentie: prima ingrediënten voor een boek naar mijn smaak. Introduceert daarnaast termen als The Matrix, Cyberspace, Flatlining en beschrijft - ruim voor het internet - een wereldwijd net aan samenhangende computers waarin je als persoon op kan gaan. Het succes is dus begrijpelijk, maar ik heb mij er eerlijk gezegd na de eerste 150 pagina's behoorlijk doorheen moeten worstelen om het uit te krijgen.

284. Hooking Up with Tila Tequila

Wijze levenslessen in dit zelfhulpboek (2008) van moderne ster Tila Tequila! Cadeautje van de American Book Center Den Haag bij de aanschaf van enkele boeken op Thanksgiving. Ruime bladspiegel, 170 pagina's, veel plaatjes.

127/1001. The Thin Man

Het tweede boek dat ik heb gelezen van Dashiell Hammett (1932) en ik moet zeggen, het was wel weer op tempo en boeiend, maar ik vond de andere beter. The Thin Man staat echter op de 1001-lijst en is ook nog eens verfilmd, dus dat is ook wat waard.

282. The Complete Far Side - deel 2

Tweede en laatste deel van de complete collectie vervreemdende humor van Gary Larson. Periode 1987 - 1994.

281. The Bad Beginning

Eerste deel van de dertiendelige kinderboekenreeks "A serie of unfortunate events", geschreven door Lemony Snicket. Voor de leuk tussendoor. Verfilmd in 2005 met Jim Carrey in de hoofdrol.

126/1001. De broeikas

In dit boek van Wolfgang Koeppen (1953) heeft een niet al te succesvol politicus, Keetenheuve, het moeilijk met zijn leven en zijn werk. Het boek is bij vlagen interessant door het geboden inzicht (fictief, maar toch) in de Duitse politiek vlak na de Tweede Wereldoorlog. Grote stukken waren voor mij echter soms verwarrend door het elkaar lopen van droom en werkelijkheid. Oordeel: aardig, maar geen aanrader. 

Bismarck: 'De ijdelheid is een hypotheek die op iedere politicus drukt.'

279. The Complete Far Side - deel 1

Briljante en hilarische 1-afbeelding-onwerkelijkheden van Gary Larson. Compleet 1980-1986.

125/1001. Dispatches

Als ik dacht aan Vietnam, dan zag ik de beelden van de tv-serie Tour of Duty voor me. De beelden die Michael Herr met zijn woorden geeft van deze oorlog overschrijven dit (voorlopig).

277. WODC/JV, Architectuur en veiligheid

Wederom een interessant deeltje uit de reeks Justitiële Verkenningen. De aardigste verrassing uit dit deeltje was voor mij de referentie aan de Baltische bioloog Jacob Johann Von Uexkull. Daar kan - helaas, helaas - Frederik Bang niet echt tegenop. Voor het overige waren het meest interessant:

• het openingsverhaal van Vanstipthout met als duidelijke titel "De architect heeft het gedaan! De rol van stedenbouw, architectuur en stadsbestuur in de rellen in de Franse voorsteden van 2005", met historische verschuivingen in wijken en trends in de stedenbouw;
• het verhaal van M. Oudenampsen over "Amsterdam Noord: van sociale naar ruimtelijke maakbaarheid". Richt je je vanuit de maakbaarheidsgedachte op de mens (en wordt je teleurgesteld door de onverbeterbaren) of op de omgeving (en wordt je teleurgesteld door het onaangenaam blijven van wijken)?
• de bijdrage van S. Graham over "Het nieuwe militaire urbanisme" was enigszins beangstigend: de schrijver beschrijft hoe praktijken uit de oorlogvoering steeds meer doorwerken in de ontwikkeling van steden. Hier vallen behoorlijk wat kanttekeningen bij te plaatsen, maar alleen de kern van de boodschap verontrust al.

Zomer in de stad

124/1001. Hierheen naar de gaskamer, dames en heren

Kort verhaal over hoe kampbewoners in Auschwitz nieuwe treintransporten helpen ontladen en de mensen naar de gaskamers leiden. Alles om zelf te overleven. Menselijk, maar vreselijk dus. Geschreven in 1948 door kampoverlever Tadeusz Borowski, die in 1951 zelfmoord pleegde met gas.

275. The Rise and Decline of the State

Dit (studie)boek uit 1999 van de Israëlische professor Martin van Creveld behandelt de opkomst en ondergang van de natiestaat. Deze wereldwijde beschouwing uit sociaal, economisch, cultureel en militair perspectief is overtuigend en indrukwekkend, maar doordat in de verschillende onderdelen tot in behoorlijke detail de ontwikkelingen worden beschreven soms ook nogal taai. Het interessantste vond ik misschien wel de beschrijving van de neergang van de staat. Zouden we moeten vechten voor het behoud van de natiestaat?

 Ongerelateerd plaatje

Opbouw van het boek

1. Before the state: prehistory to AD 1300

Van stammen met sterke leiders naar stadstaten (zoals Athene) naar keizerrijken.

2. The rise of the state: 1300 to 1648

De monarchie triomfeert na strijd met de kerk, het keizerrijk, de adel en de steden.

3. The state as an instrument: 1648 to 1789

Opbouw van de bureaucratie, creatie van de infrastructuur van de staat (waaronder belastingheffing), het geweldsmonopolie, politieke theorievorming, publieke en private belang vallen samen in de Leviathan.

4. The state as ideal: 1789 to 1945

Transformatie naar de staat als doel in plaats van middel, disciplinering van het volk (door onderwijs, feestdagen, taal, gestimuleerd nationalisme, etc.), verdergaande belastingen, dienstplicht en 'total war'.

5. The spread of the state: 1696 to 1975

Naar Oost-Europa, het grote Britse Rijk en Amerika, Latijns-Amerikaanse diversiteit, frustratie in Azië en Afrika.

6. The decline of the state: 1975 to ...

De aftakeling van 'total war' door de atoombom en de wapenwedloop, de terugtrek van de verzorgingsstaat, internationale technologische ontwikkelingen, bedreigingen van de interne orde van de staat, het einde van het geloof. 
7. Conclusions: beyond the state
Wereldwijd opererende bedrijven, einde van de soevereiniteit van de natiestaat, supranationale organisatieverbanden, privatisering van het geweldsmonopolie, de staat als private partij, geprivatiseerde rechtspraak en gevangenissen, de kracht van guerrilla en terrorisme vs. de onmacht van megabommen, gated communities en het onvermogen van de staat om veiligheid van de bevolking te garanderen, een structurele onderklasse, netwerksamenleving, internet.

274. Foto issue

WODC/Justitiële Verkenningen, oktober 2010, foto's en hun justitie-gerelateerd verhaal. Interessant. Lichte kost voor vlak voor het slapengaan.

Augustus en Aad Kosto

273. In New York en domweg gelukkig

Aardig boekje uit 2009 van Volkskrantjournalist Jan Tromp over zijn periode in New York.

Central Park

272. The Coming of Bill

Eugenetica, sterfelijkheid, opvoedingsproblemen, beurscrash, scheiding: weinig voorkomende thema's in de boeken van P.G. Wodehouse. Dit werk (1920, 251 pagina's, ook bekend onder de titels "The White Hope" en "Their Mutual Child") gaat hier echter wel over en is dan ook sentimenteler dan ik gewend ben. Waarschijnlijk omdat het zo heerlijk Engels humoristisch geschreven is en ook gaat over New York, boksen, kidnapping, ontervingen, onmogelijke liefdes die toch mogelijk worden, echter zeker aardig om te lezen.

Bill will be back!

271. Imperial America

De oude Gore Vidal (*1925) bundelt in dit boek uit 2004 een zwik oude columns over alles wat er mis is aan het geld- en machtgedreven Amerika. Ik was teleurgesteld dat het geen nieuw werk was ("lees de achterflap dan beter"), maar het was niettemin aardig deze beschaafde tirades te lezen.

123/1001. Get Shorty

Recent kocht ik dit boek van Elmore Leonard uit 1990 op een boek- en antiekmarkt op de Korte Voorhout te Den Haag voor 1 euro. Op de voorkant prijkt de sterrencast van de verfilming uit 1995 (zie onderstaande afbeelding). Dergelijke uitgaven zijn veelal de lelijkste die er maar te vinden zijn en lijken mij ook redelijk kansloos: wie wil er immers nog het boek lezen van een film die je net gezien hebt? Anders dan andersom - eerst boek, dan film - zit je hoofd immers al vol met beelden wat de ruimte voor eigen verbeelding klein maakt. Gelukkig had ik de film nog niet gezien. Na het lezen ben ik echter erg benieuwd geworden hiernaar, want in het boek lopen filmische en literaire plots al door elkaar heen en met de daadwerkelijke verfilming wordt dat effect waarschijnlijk nog versterkt. Buiten deze verwevenheid van film en boek in de plotlijn is het overigens een aardig verhaal om te lezen, maar snap ik niet goed waarom dit boek op de 1001-lijst staat.

269. Second Foundation

Laatste deel Asimov-trilogie (1953). Knap, schematisch opgezet verhaal. Jammer dat het uit is.

268. Foundation and Empire

Tweede deel in de Foundation-reeks (1952) van Asimov: hoog tempo, spannend, boeiend, slim.

267. Sharpe's Siege

Een compleet fictieve veldslag bij Bordeaux, gewonnen door Bernhard Cornwell's Sharpe.

122/1001. The Jungle

Upton Sinclair beschrijft in vol detail de verschrikkingen van de Chicagose vleesindustrie aan het begin van de twintigste eeuw (1906). De beschrijvingen van de leefomstandigheden en de uitbuiting van de arbeiders maakten me (weer eens) bewust van de onrechtvaardige verdeling van geld en middelen in de (vroege) geïndustrialiseerde, kapitalistische samenleving. De beschrijving van de wijze waarop met de dieren wordt omgegaan ('we use everything but the squeal') maakte me voor een volle vier dagen vegetarisch en hopelijk voor een langere tijd vleesminderaar. The Jungle is dus ook een eeuw na verschijning nog overtuigend en krachtig: een aanrader.

1943

265. The Redbreast

Politie-agent à la Bruce Willis in Die Hard krijgt te maken met Noorse oud- en neo-nazi's. Mede door de sprongen in de tijd en de korte hoofdstukken een echte page turner vol spanning. De volgende Jo Nesbø ligt al klaar!

121/1001. Dangling Man

In periodes waarin ik voor een langere tijd vrij ben van verantwoordelijkheden en verplichtingen - zoals tijdens een vakantie van enkele weken -, ontkom ik er niet aan te denken over zaken zoals de zin van het (eigen) bestaan. Dit boek - in de vorm van een dagboek - van Saul Bellow uit 1944 gaat over een man die ontslag heeft genomenin afwachting van zijn oproep voor het Amerikaanse leger. Zijn overpeinzingen over zijn dagelijkse belevenissen in deze periode van een half jaar zijn fraai verwoord en herkenbaar. Zijn (minder herkenbare) handelen op grond van zijn overtuigingen is (wel erg) rechtlijnig en leidt tot vervreemding van zijn vrouw en familie.

263. Beat the Reaper

Op het stukje waarin de arts/huurmoordenaar-ik zijn eigen kuitbeen verwijdert om dit als wapen te gebruiken in een mesgevecht na, heb ik dit boek van Josh Bazell uit 2009 met zeer veel plezier en tempo gelezen tijdens de vakantie.

Bearclaw

262. The Pothunters

Deze allereerste P.G. Wodehouse (1906) spreekt me eerlijk gezegd niet zo aan, doordat het voor mijn smaak te sterk gefocust is op het Engelse kostschoolleven. Hierdoor zijn sommige elementen niet goed te begrijpen voor de niet ingevoerde lezer. Daarnaast zijn de figuren wat oppervlakkiger dan later en zijn de verwikkelingen niet echt grappig.

261. Psmith, journalist

Dit boek uit 1915 is volgens mij het enige waarin P.G. Wodehouse zich openlijk druk maakt over een maatschappelijke misstand, te weten de armoedige/onmenselijke woonomstandigheden in sommige wijken van New York. De oer-engelse hoofdpersonen nemen het sentimentele blaadje Cosy Moments over om een kruistocht tegen de eigenaren van dergelijke woonkazernes te beginnen. Uiteraard komen Psmith c.s. - na de nodige grappige verwikkelingen en strijd met de plaatselijke onderwereld - als overwinnaars uit de bus.

New York City 1901

260. Red Harvest

De private eye in dit boek van Dashiell Hammett (1929) is kei- en keihard en gaat letterlijk over lijken om het tuig uit stadje Personville, a.k.a. Poisonville, te drijven. Een aanrader, want binnen dit genre is het verhaal waarschijnlijk onovertroffen. Op de lijst van 1001-boeken staat overigens niet dit boek, maar twee andere werken van Hammett, te weten The Thin Man en The Maltese Falcon.

120/1001. Foundation

Isaac Asimov (1951). Briljante science fiction, de verhaallijn strekt zich uit over duizenden jaren en presenteert algemene maatschappelijke ontwikkelingen zoals religie, technologie en marktwerking op een intergalactische schaal. Vijf sterren en de rest van de Foundation-reeks ga ik zeker binnenkort ook lezen. En de Robot-reeks. En de Empire-reeks.

Hubble-foto

258. Sharpe's company

Weer een Sharpy. 1812. Ciudad Rodrigo. Badajoz. Tijd weer voor ECHTE boeken.

119/1001. The White Tiger

Debuutroman (2008) van Aravind Adiga over India in opkomst. Het verhaal in een notendop: arme, slimme dorpeling kan door alle armoede zijn opleiding niet afmaken en wordt chauffeur voor een in Amerika onderwezen en daardoor aan biculturele problemen lijdende bovenbaas. Hij is hem trouw, maar wordt zich steeds meer bewust van de onredelijke ongelijkheid in kansen en verdiensten tussen de mensen in 'the dark' en die in 'the light'. Om te ontsnappen aan zijn slavenbestaan vermoordt hij zijn baas en begint - met succes - een nieuw leven met het buitgemaakte geld. Elk hoofdstuk van het boek is een brief van de hoofdrolfiguur aan de Chinese premier, die een bezoek aan India zal brengen. Het boek doet mij daarmee in opbouw en betekenis denken aan The reluctant fundamentalist van Moshin Hamid. Prettig leesbaar, met verfrissende inzichten over werelds grootste democratie: aanrader met vier sterren.

256. Sharpe's Revenge

Een van de laatste Sharpe-deeltjes. Het is 1814. De Engelsen winnen de slag bij Toulouse. Napoleon doet afstand van zijn titel van keizer van Frankrijk en wordt naar Elba verbannen. Het congres van Wenen gaat beginnen. Bernard Cornwells Sharpe wordt valselijk beschuldigd van het stelen van een deel van Napoleons schatten en ontsnapt uit de gevangenis om zijn onschuld te bewijzen. Dit lukt. Uiteindelijk. Uiteraard.

Slag bij Toulouse

255. Sharpe's Devil

Het verhaal: De Napoleontische oorlogen zijn voorbij. In 1820 wordt Sharpe overtuigd zijn boerderij in Normandië te verlaten om in Chili op zoek te gaan naar een oude, Spaanse oorlogsmakker. Uiteraard stoppen ze op de heenweg op St. Helena om Napoleon te ontmoeten. Nappie geeft Sharpe - zonder dat hij het weet - een boodschap mee voor de Chileense rebellen die een einde willen maken aan de Spaanse heerschappij. Na wat verwikkelingen vechten Sharpe en Harper samen met de admiraal van de Chileens marine, Lord Cochrane bij de ongelofelijke overwinning bij Valdivia. Schijnbaar was het plan van de rebellen Napoleon van zijn eiland te halen om heerser te worden van een Verenigde Staten van Zuid-Amerika. Napoleon stierf echter net daarvoor, dus dit is nooit werkelijkheid geworden. Hoe zou de wereld er dan mogelijk nu uitgezien hebben? Stimulerend verhaal; erg geslaagd deeltje uit de Sharpe-reeks.

254. If I were you

Heerlijke P.G. Wodehouse over de verwikkelingen tientallen jaren na een verwisseling als baby van een (latere) Earl en kapper. Zonnig, grappig, prachtige zinnen, blije afloop. Gelezen in een hardkaftige tweede druk uit het jaar van publicatie, 1931.

253. Drie mannen in een boot

"Ik kan niet stilzitten en andere mensen zien zwoegen en werken. Dan vlieg ik overeind en ga leiding geven, loop rond met mijn handen in mijn zakken en vertel ze wat ze doen moeten. Dat is mijn energieke natuur. Ik kan er niets aan doen."

Bovenstaande quote typeert aardig het soort humor van dit boek van Jerome Klapka Jerome uit 1889. Gekocht in de ramsj omdat ik de naam van de schrijver (positief) kende uit een citatenboek. Blijkt aardig verhaal over drie mannen en hun hond die de Thames afreizen met een bootje en geen idee hebben van wat ze allemaal aan tegenspoed te wachten staat. Schijnt destijds een enorme bestseller te zijn geweest. Om dat te begrijpen moet je waarschijnlijk meer weten over de geestesgesteldheid van de gemiddelde lezer eind negentiende eeuw. Nu is het gewoon een vermakelijk boekje.

252. De burgemeester

Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het Ministerie van Justitie brengt achtmaal per jaar een Justitiële Verkenning uit. In deze boekjes wordt elke keer een thema uitgewerkt dat betrekking heeft op de rechtspleging. Dit nummer ging over De Burgemeester. De profielschets van de Nederlandse burgemeester, de stijlen van lokaal leiderschap die worden gehanteerd, de rol in de beheersing van crises, de redenen waarom ze soms gedwongen vertrekken en de vergelijking met de Vlaamse collega's waren interessant, maar meest interessant waren de twee bijdragen over hoe de groeiende taken en bevoegdheden van de burgemeester op het gebied van de openbare orde en veiligheid te duiden. In het heel kort gaat het om de volgende tegenstelling: moet de burgemeester een handhavende sherrif zijn met bevoegdheden die direct ingrijpen in de persoonlijke levenssfeer van de burgers of toch eerst en vooral een verbindende burgervader en bestuurder die de gemeentelijke organisatie een menselijk gezicht geeft? Mijn mening laat zich waarschijnlijk al raden uit de manier waarop ik de vorige zin geformuleerd heb. Op zijn minst lijkt het me niet mogelijk om deze twee uitersten van knoeten en knuffelen geloofwaardig volcontinu in een persoon samen te brengen. Dit lijkt me trouwens ook een valide argument tegen een samenvoeging van Justitie en BZK in een Ministerie van Veiligheid.

251. The Black Swan

Nassim Nicholas Taleb (NNT, *1960) zijn boek (2007) inspireert tot nieuw kritisch denken over kennis, kans en risico. De zwarte zwaan - tot aan de Europese ontdekking van Australië onvoorstelbaar - staat symbool voor de impact van hoogst onwaarschijnlijke gebeurtenissen. Denk ook aan Karl Popper's falsificatietheorie. Betoogd wordt dat er veel vaker zeldzame en onwaarschijnlijke gebeurtenissen plaatsvinden dan we denken en dat deze veel grotere impact hebben dan we -  terugredenerend en rationaliserend - denken. We leven (steeds meer) in een Extremistan en niet in een Mediocristan; onze risico-inschattingen op grond van Gaussiaanse normaalverdelingen met standaarddeviaties voldoen niet bij sociologische en economische vraagstukken. Eigenlijk niet bij elk vraagstuk waar het niet gaat om fysieke objecten en hun eigenschappen (lengte van mensen, kansberekening met dobbelstenen), zonder de interacties. Omdat de experts bij onder meer financiële instellingen en overheidsinstanties zich wel baseren op dergelijke modellen gaat het om de zoveel jaar jammerlijk mis. Wat kunnen wij hieraan of hiermee doen volgens NNT? Sceptisch staan tegenover experts, je niet te druk maken over dingen die je niet kunt voorspellen, laat staan beïnvloeden, meer vertrouwen op eigen uitzoekwerk dan op foutloze wiskundige bewijzen en gebruik maken van de onontkoombare onzekerheden in het leven. NNT lijkt mij - op grond van dit deels autobiografische boek - in de dagelijkse omgang een vervelend, zelfingenomen mannetje, maar ik zal hem waarschijnlijk nooit ontmoeten en zijn toegankelijk geschreven boek is zeker een aanrader.

250. The Ultimate Book of Optical Illusions

Dit boek van Al Seckel uit 2006 biedt ruim 350 plaatjes met een optische illusie: aardig.

249. Met kracht van argumenten

Dit boek van Arend Soeteman (2010) is een inleiding tot het beoordelen van juridische argumentaties. Tijdens mijn opleiding zijn Aristotelische syllogismen, de cirkels van Euler, premissen, modus ponens, drogredenen, etc. ongetwijfeld ergens aan bod gekomen, maar het was goed hier nu dit studieboekje over te lezen. Aangezien het recht een argumentatief vak is, zou ik me hier verder in moeten verdiepen. Hopelijk helpt dit reeds mijn argumentatievaardigheid, produceer ik op mijn werk vanaf nu nog helderdere teksten en ontmasker ik alle redeneerfouten bij anderen!

P.S.: Bij een lezing over "Argumentatievisualisatie" heb ik gehoord dat er aardig wat softwarepakketten zijn om argumenten te structureren, toetsen en visualiseren: Araucaria, Belvedere, Cohere, Convince Me, Questmap, Rationale. Ik ga er eens eentje proberen op nuttigheid.

248. Signposts voor scenario's 2006-2010

De Directie Algemene Justitiële Strategie van het Ministerie van Justitie heeft in 2005 de scenariostudie Justitie over morgen uitgebracht. De toen gepresenteerde omgevingsscenario's schetsen vier plausibele toekomstbeelden van de ontwikkeling van de omgeving waarmee Justitie in de periode tot 2015 te maken kan krijgen.

In het nu gelezen vervolgboekje uit 2010 is gekeken naar hoe bovenstaande scenario's zich verhouden tot de feitelijke ontwikkelingen in de periode 2006-2010. In de geraadpleegde nieuwsoverzichten worden uiteraard elk jaar wel indicaties gevonden voor elk van de scenario's. Door wegingen wordt dit - zo goed mogelijk - geordend en gekwantificeerd. De opstellers merkten in 2006 Samen.nl als het dominante scenario aan - en met een coalitieakkoord "Samen werken, samen leven" lijkt dat spot on -, en constateren nu - maanden voor de schrikbarende winst van de PVV die 9 juni groeide naar 24 zetels - dat is geschoven naar Bang Nederland. Dit betekent dat we ons - volgens deze studie - bevinden in en ons moeten voorbereiden op een navelstaarderig, angstig, xenofoob Nederland, waarin mensen risico's op elkaar en de overheid willen afwentelen; juridisering, claimcultuur, meer bevoegdheden voor politie en justitie, en keiharde repressie. Ik weet niet hoeveel waarde gehecht zou moeten worden aan deze verhalen op grote lijnen, maar het geeft te denken.

247. De Vlinder en de Mier

Vandaag voor het eerst van mijn leven op het terrein van de Universiteit van Tilburg geweest. Gelegenheid was de oratie van hoogleraar informatie en complexe besluitvorming Aske Plaat. De ambitie van zijn door de ministeries van Justitie en BZK betaalde leerstoel is het gedrag van mensen in organisaties te modelleren of zo dit gedrag beter te begrijpen, en de effectiviteit van organisaties te vergroten. Hierbij kan gedacht worden aan serious gaming: spellen, niet voor de lol van het spel, maar om een probleem op te lossen of te trainen, zoals simulatoren voor piloten of hoe aan gebiedsontwikkeling te doen ten tijde van bevolkingsdaling.

Door de veelheid aan relevante vakgebieden (informatica, neuro- en organisatiepsychologie, bestuurskunde, biologie, speltheorie, etc.) en de volgens mij moeilijk betekenisvol tot een werkbaar model te reduceren besluitvormingsarena van de Haagse ambtenarij en politiek, zou ik mezelf niet graag als promovendus voor deze opdracht geplaatst zien! Misschien ben ik echter gewoon vroeg oud, cynisch en niet meer in staat de IT-ontwikkelingen bij te houden. Het was in elk geval inspirerend om op deze nieuwe plek dit verhaal te mogen aanhoren.

118/1001. Bidden wij voor OWEN MEANY

 In boekenkasten van bevriende stellen zie ik (al te) vaak meerdere dikke pillen van John Irving staan. Ook bij ons thuis staan er drie. Nu heb ik er voor het eerst ook eentje gelezen. Volgens het 1001-boekenboek gelijk zijn beste werk, en ik moet toegeven, het boek heeft indruk op mij gemaakt: toegankelijk geschreven, soms zo beeldend dat ik scenes voor me zag en nog steeds zie, spannend - vooral vanwege de vraag hoe Owen aan zijn einde gaat komen, humoristisch, interessant vanuit de beschouwing van Amerika tussen begin jaren 50 tot en met 1987 - inclusief hetgeen de Vietnamoorlog losmaakte. Ik werd - ondanks de mij meestal niet zo aansprekende thematiek van geloof, twijfel aan het geloof en wonderen - echt gegrepen door het verhaal. AANRADER.

245. Sharpe's battle

Cornwells Sharpe tijdens de Slag bij Fuentes de Oñoro, mei 1811. In deze aflevering houdt het Brits-Portugese leger onder leiding van Wellington het Franse leger onder leiding van de briljante Maarschalk Massena tegen in zijn poging het nog geen twintig kilometer lopen verder gelegen Almeida te bevoorraden.

Wargaming Fuentes

244. Zo leer je goed schaken 2)

Een schaakboek volledig doorwerken dat gebeurt me niet vaak. Dit boek van de onvolprezen schaakmeester Max Euwe heb ik echter binnen een luttele acht jaar tijd van kaft tot kaft doorgespeeld. De opzet is dat een partij vanaf het begin wordt weergegeven, maar dat je op een gegeven moment voor de winnende speler moet verzinnen wat zijn volgende zet is. Bij een correct antwoord krijg je punten en dan kan je zien welk niveau je redt. Met af en toe wat spieken viel mijn gemiddeld niveau niet tegen!

243. Botsauto door Rotterdam

Dit boekje is echt lachwekkend slecht. Oud-hoofdredacteur van de Straatkrant Sander de Kramer heeft ongetwijfeld het hart op de juiste plek en kan vast een aardige column voor de plaatselijke sufferd schrijven, maar gebundeld achter elkaar - zoals in dit boekje - wreekt de eenzijdige stijl zich wel heel erg. De onderwerpen zijn aardig voor Rotterdam in de tweede helft van de jaren '00, maar vooral de opeenstapeling van slechte woordgrappen is pijnlijk. Zo komt er bijna elke column wel een verzonnen persoon opgevoerd waarvan de combinatie voor- en achternaam iets met de strekking van het verhaal te maken heeft. Een kleine bloemlezing (hilarisch!): Bas Gitaar, Klaar Inet, Harm Onica, Dik Trommel, Cynthia Sizer, Diana Doperwt (met de kleine borsten), K. Daver (de dodevogeldeskundige), K. Bouter (dwergendeskundige), K. Rambol (van de biljartvereniging), Dokter Vogel (de meeuwendeskundige), A. Maretto (betrapt op dronken rijden), Leo Nidas (van de cacaopolitie), K. Duuk (beroepssloper), K. Soufflé (auto op frituurvet), B. Rini (scooter gestolen), E. Rotiek (eigenaar seksshop), K. Toen (van de stoffenwinkel).

242. Sharpe's Rifle

Bernhard Cornwell schreef deze Sharpe speciaal voor de verfilming van de boekenreeks met Sean Bean. Verteld wordt onder meer over het ontstaan van de vriendschap tussen Richard Sharpe and Patrick Harper. Uiteraard stonden ze elkaar eerst naar het leven. Achtergrond is een compleet verzonnen tocht naar Santiago de Compostella. Niet meer dan vermakelijk voor in de trein.

Portugese kersenlikeur, Ginjinha, fantastisch spul. 

Indien een bloglezer dit ooit kan aanschaffen, ik houd me aanbevolen!

241. Sharpe's Honour

Het was weer eens tijd voor een (ont)spannend avontuur van Bernhard Cornwells Sharpe. Eenmaal begonnen aan zo'n boek is het altijd lastig weg te leggen ("hoe ontsnapt hij nu weer aan de dood?!"). De historische achtergrond is dit keer bijzonder dun, maar meld ik toch even: de slag bij Vitoria waar Wellington de Fransen Spanje uitjoeg op 21 juni 1813.

117/1001. Exercises in style

99 keer hetzelfde korte verhaaltje over een rare man in een drukke bus die later ook nog in gesprek op een plein wordt gezien. Verteld in evenzoveel verschillende stijlen. Briljant, interessant, inspirerend. Schrijver is Raymond Queneau, jaar van eerste verschijning 1947, vertaling gelezen van Barbara Wright. Vier sterren.

116/1001. A Sentimental Journey

De volledige titel van dit boek van Laurence Sterne uit 1768 is A Sentimental Journey through France and Italy. Het is overigens niet zozeer een reisverslag als wel een beschrijving van een aaneenschakeling van mini-gebeurtenissen. Het gaat dan veelal om ontmoetingen van hoofdfiguur Yorick met mensen, en dan met name met vrouwen. Om dit boek te kunnen waarderen, moest ik me bewust overgeven aan een rustiger leestempo dan gebruikelijk. Dat maakte het echter wel de moeite van het lezen waard.

Yorick en de grisette

238. Piccadilly Jim

Wederom een vroeg boek van P.G. Wodehouse, namelijk uit 1917. Sterk plot, met 316 pagina's iets dikker dan veel van zijn andere boeken. Net als de meeste andere boeken van Wodehouse een aanrader. Het boek blijkt liefst driemaal verfilmd te zijn. Ook voor Wodehouse geldt echter dat overdaad schaadt, dus ik stort me eerst weer op minimaal vijf totaal andere schrijvers.

De stofomslag

115/1001. The Thirty-Nine Steps

Gelukkig kondigt schrijver John Buchan in de opdracht van dit boek uit 1915 al aan dat het verhaal een 'shocker' is en dat in dit type boek 'the incidents defy the probabilities, and march just inside the borders of the possible', anders had ik me maar geërgerd aan de ongeloofwaardige opeenvolging van gebeurtenissen. Zonder dat is het een spannend kort verhaal over een burger die het avontuur in wordt getrokken en voor alles en iedereen (politie en de oppermachtig lijkende boeven) moet vluchten om de wereld zoals wij die kennen te redden (van de Duitsers). Leuk!

114/1001. De morgen loeit weer aan

"Een volwassene wordt nooit meer vrij, het zal hem nimmer gelukken zich te ontdoen van de onreine dingen die zich met zuignappen hebben vastgehecht aan zijn leven. Er is geen weg terug."

De hoofdpersoon van dit boek van de Nederlands-Antilliaanse schrijver Tip Marugg (1923-2006) is een oude kluizenaar, eenzaam en uitgeleefd. Nachtenlang zit hij op zijn veranda met een van zijn honden, whiskey en bier. In werkelijk fraaie zinnen worden kleurrijke beelden geschetst van vormende gebeurtenissen uit zijn leven. Het boek gaf mij een somber beeld van de zin van al de bezigheden van al de mensen op deze wereld; en dat spreekt mij aan. Zie ter illustratie van de sfeer de quote en het plaatje van een doodshoofdvlinder boven dit bericht. 

235. The Book of Genesis

 Openingspagina

R. Crumb illustreerde - in zijn kenmerkende tekenstijl - alle 50 hoofdstukken van het eerste bijbelboek, Genesis. Ik vrees dat niet alle gelovigen het eens zullen zijn met zijn voorstelling van God en de andere hoofdpersonen, maar dit werk zorgt er zeker voor dat deze oeroude verhalen weer eens gelezen worden. Met deze beelden erbij is het namelijk gewoon stukken interessanter.

Een nieuw begin

113/1001. Vochtige streken

Zoals de titel van dit boek van Charlotte Roche doet vermoeden - dat deed het mij in elk geval wel - is er in deze 217 pagina's volop aandacht voor (zweterige) schaamgebieden. Het is echter niet bepaald gezellige erotica of zelfs heftige porno, maar enorme viespeukerij rondom (operatief te verwijderen) bloemkoolvormige aambeien, (het eten van) geronnen bloed, (laten) scheren van kutjes, endeldarmen, anale seks, ingegroeide haren, zelfmutilatie, eten van lichaamssappen en vetten, hergebruik van tampons, et cetera, et cetera, et cetera. Plastisch beschreven, smerig, shockerend, onprettig, taboedoorbrekend, en daarom vast literatuur in plaats van pulp. Een uniek werkje dus, maar ik raad het al met al toch niet bijzonder aan.

233. Lord Emsworth and Others

Weer een P.G. Wodehouse (1937, 217 pagina's), weer met korte verhalen: Lord Emsworth hoeft zich dit keer niet druk te maken over zijn zeug, Mulliner vertelt hoe golf telkens alle (relatie)problemen oplost en Ukridge gaat enkele malen door het oog van de naald in zijn streven op een makkelijke manier geld te verdienen.

232. De ondergang van Napoleon

De ondertitel van dit boek van Adam Zamoyski, "en het congres van Wenen", geeft het onderwerp van het boek beter weer dan bovenstaande hoofdtitel. Er wordt namelijk uitvoerig ingegaan op de onderhandelingen in Wenen waarbij de machtigste staten landen en de 'zielen' die er woonden, uitwisselden als pionnen in een politiek schaakspel. Het verhaal start na de fatale veldtocht van Napoleon naar Moskou uit 1812, voert langs de eerste onderhandelingen in Parijs en Wenen, de complicaties van de 100 dagen dat Napoleon terug was (van Elba tot Waterloo), en eindigt met de in 1815 vastgelegde nieuwe grenzen. Tot slot wordt nog summier ingegaan op de doorwerking van deze 'nieuwe Europese orde' in de eeuw daarna. Volgens de schrijver wordt onterecht vaak gemeld dat dit congres zorgde voor 100 jaar vrede in Europa. Naar zijn mening is hier - door het negeren van de wensen van de bevolkingen om wie het gaat en de arbitraire grensbeslissingen - juist de kiem gelegd voor veel van de oorlogen daarna, inclusief de splitsing van België en Nederland in 1830, de Frans-Duitse oorlogen van 1870-1871 en de Eerste Wereldoorlog en daarmee de Tweede Wereldoorlog. Ik vind dit (uiteraard) lastig om te beoordelen, maar het zou me - mede door dit boek - niet verbazen als ik tijdens mijn leven nog eens een oorlog op Nederlands grondgebied zal meemaken.

Naast alle - ondanks de heldere schrijfstijl enigszins taaie - beschouwingen over de politieke verwikkelingen en de exacte landjeruil gaat het boek in op de persoonlijke verwikkelingen van de hoofdrolspelers in dit congres, waaronder Tsaar Alexander I van Rusland, de Oostenrijkse kanselier Metternich, Lord Wellington en de Franse diplomaat Talleyrand. Voor Nederland mocht Hans von Gagern af en toe aanschuiven voor de Prins van Oranje.

Gekonkel, maîtresses, godsdienstwaanzin, verraad, opportunisme, werklust, gedweep: het komt allemaal in ruimte mate voorbij in de 600 pagina's die het boek telt. Smullen dus! Vier sterren.

231. The man with two left feet

Recent heb ik van een goede vriend zeker een stuk of tien P.G. Wodehouses gekregen. Geleidelijk - om de zoveel andere boeken - lees ik deze nu weg van mijn plank met nog te lezen boeken. Dit klinkt als een verplichting, maar ik lees ze doorgaans met veel genoegen. Dit geldt zeker voor The man with two left feet, een verhalenbundel uit 1917. De gelezen versie was een hardkaftige editie uit 1934, met bruine ouderdomsvlekken op het papier. In combinatie met de zoete, humoristische mini-plotjes genoeg voor een klassieke belevenis.

As the poet says: mine not to reason why, mine but to do and die.

230. Duel

Boekenweekgeschenk 2010. Joost Zwagerman. Geslaagde Hollandse leessnack.

112/1001. Cry, The Beloved Country

Alan Paton schreef dit boek vlak na de Tweede Wereldoorlog (1948). Hetgeen geschreven wordt over de toestand in Zuid-Afrika in die periode stemt treurig: verdeeldheid, armoede, teloorgang, honger. Door het verhaal heen zit echter steeds de boodschap dat individuele mensen door hun inzet het verschil voor velen kunnen maken.

Ik ben nooit beneden de Sahara geweest, maar ik hoop - enigszins tegen beter weten in - dat de afgelopen ruim 60 jaar alles beter is geworden. Dit boek is door zijn eenvoudige verhaal met belangrijke boodschap in elk geval een aanrader.

Veelzeggend beeld uit een verfilming uit 1995

228. Flashman on the March

 Op de cover: Flashman en Uliba-Wark

In 1868 trokken de Engelsen op tegen Keizer Theodore/Tewodros van Abessinië die een zwik protestantse missionarissen en diplomaten gevangen hield. Onder leiding van de Britse commandant Robert Napier wordt over honderden kilometers bergachtig terrein opgetrokken naar de hoofdstad Magdala. Mede door slimme diplomatieke afspraken met concurrerende stammen - de afkeer tegen Tewodros was groot - worden de Abessijnen verslagen. De Engelsen verliezen in de uiteindelijke slag op Goede Vrijdag - vandaag exact 142 jaar geleden dus - slechts twee man. Keizer Tewodros pleegt zelfmoord om niet in de handen van de overwinnaars te vallen. Tot zover de feiten. In dit boek van George MacDonald Fraser is dit uiteraard slechts de achtergrond waartegen de ‘held’ Harry Flashman al slijmend, neukend en bedriegend op wonderbaarlijke wijze het strijdtoneel (wederom) als held verlaat.  Ruim een half jaar geleden heb ik het eerste boek uit de reeks gelezen (15 augustus 2009, 184. Flashman) Het was aardig om nu het twaalfde en laatste deel te lezen, maar daar laat ik het ook bij. Wellicht door de neiging om met veel bronvermeldingen en verwijzingen naar echte gebeurtenissen en personen te werken, hebben de boeken minder vaart voor me dan de kekke omslagen lijken te beloven.

227. Stiff Upper Lip Jeeves

In deze Wodehouse uit 1963 bezoeken Jeeves en Wooster Totleigh Towers, waar verlovingen, berovingen, verdovingen, een blauwe hoed met een roze veer en een zilveren schenkkan in de vorm van een koe over elkaar - en over de arme Bertie - heen buitelen. Bijna wordt hij gedwongen te trouwen met de vervelende 'drip' Madeline Bassett, maar Jeeves redt hem. Nipt.

Highclere Castle was Totleigh Towers in de serie

111/1001. Slaughterhouse 5

(Ongepland) Nog een boek over oorlogsherinneringen met noodlot, dood en verderf. So it goes. Auteur Kurt Vonnegut was zelf aanwezig bij het bombardement van Dresden in 1945. Hij overleefde doordat hij schuilde in de zeer diepe koelkelders van het slachthuis waar hij als krijgsgevangene werkte. De hoofdpersoon Billy Pilgrim verspringt in het boek vooruit en terug in de tijd (en af en toe naar de planeet Tralfamadore waar hij wordt tentoongesteld in de dierentuin). Ondanks deze tijdslijn is het boek eenvoudig leesbaar en indrukwekkend.

Vertaalde passage uit het boek:
"Door de jaren heen hebben ze me vaak gevraagd waaraan ik op het ogenblik werkte en dan zei ik altijd dat mijn voornaamste project van het moment een boek was over Dresden. Dat zei ik ook eens tegen de filmer Harrison Starr en die trok zijn wenkbrauwen op en vroeg: 'Is het een anti-oorlogsboek ?'
'Ja,' zei ik. 'Daar komt het wel op neer.'
'Weet je wat ik altijd zeg tegen rnensen die me vertellen dat ze anti-oorlogsboeken schrijven?'
'Nee. Wat zeg je dan, Harrison Starr?'
'Dan zeg ik "Waarom schrijf je niet eens een anti-gletsjersboek"?'
Hij bedoelde natuurlijk dat oorlogen altijd zullen blijven bestaan, dat je ze ongeveer net zo gemakkelijk kan tegenhouden als gletsjers. Dat geloof ik ook."

225. Een gelukskind

"Het kwaad heeft vele gezichten, maar weinig verschijningsvormen"

Op 4 maart 2010 was ik aanwezig bij het twaalfde symposium van de directie Wetgeving van het ministerie van Justitie. Tijdens dit wetgevingssymposium werd de Joods-Amerikaanse jurist Thomas Buergenthal door de aanwezigen bevraagd over zijn boek ‘Een Gelukskind, van Auschwitz tot het Hooggerechtshof', over mensenrechten en over zijn werk als rechter in het internationaal gerechtshof. Buergental is de huidige Amerikaanse rechter in het Internationaal Gerechtshof te Den Haag.

Geïnspireerd door zijn persoonlijke verhaal heb ik zijn boek gekocht, laten signeren en gelezen. De Tweede Wereldoorlog en de verschrikkingen van de Duitse concentratiekampen zijn meer dan 65 jaar geleden en daarmee "met pensioen", maar met een relaas als dit wordt het belang weer ingescherpt van (blijven werken aan) "DIT NOOIT MEER".

110/1001. De enge poort

André Gide schreef De enge poort (La porte étroite) in 1909. De titel is een verwijzing naar Lucas XIII:24 - “Strijdt om in te gaan door de enge poort”. Dit is ook het motto van het boek. Dit Bijbelvers gaat verder met de woorden "want ik zeg u dat velen zullen proberen maar niet kunnen binnengaan”. Ik zeg u - weinige lezers van mijn blog - dat velen die dit boek zullen gaan lezen dit niet zullen afronden. Niet omdat het een dik boek is (slechts 210 pagina’s), maar omdat het taalgebruik behoorlijk poëtisch is (zo zijn de Fransen) en de zwaar aanwezige, hoogdravende onderwerpen van Liefde, Dood en Geloof niet iedereen zal aanspreken. Het verhaal schetst de ongelukkige liefde tussen twee jongelingen, Jèrôme en zijn nichtje Alissa. Door gebrek aan praten, hineininterpretieren van elkaars wensen en aannames, het wegcijferen van de eigen verlangens, overdreven in de Heer zijn en andere misverstanden loopt hun impliciete belofte van eeuwige trouw op niets uit en voelen ze zich beiden een tiental jaren ongelukkig. En dan [waarschuwing: plot-spoiler] gaat Alissa ook nog eens dood. Snif.

Ter afsluiting twee quotes die de sfeer weergeven en mij wel aanspraken: “Wat ik van de toekomst vroeg was niet zozeer geluk als wel een opgave die mij in staat zou stellen het geluk te bereiken, waaruit blijkt, dat ik reeds zeer jong geluk en zelftucht in één begrip samenvatte.” & “Mijn grootste eerzucht was een overwinning op mijzelf te behalen.” Uitlezen van dit boek was weer zo'n overwinning.