254. If I were you

Heerlijke P.G. Wodehouse over de verwikkelingen tientallen jaren na een verwisseling als baby van een (latere) Earl en kapper. Zonnig, grappig, prachtige zinnen, blije afloop. Gelezen in een hardkaftige tweede druk uit het jaar van publicatie, 1931.

253. Drie mannen in een boot

"Ik kan niet stilzitten en andere mensen zien zwoegen en werken. Dan vlieg ik overeind en ga leiding geven, loop rond met mijn handen in mijn zakken en vertel ze wat ze doen moeten. Dat is mijn energieke natuur. Ik kan er niets aan doen."

Bovenstaande quote typeert aardig het soort humor van dit boek van Jerome Klapka Jerome uit 1889. Gekocht in de ramsj omdat ik de naam van de schrijver (positief) kende uit een citatenboek. Blijkt aardig verhaal over drie mannen en hun hond die de Thames afreizen met een bootje en geen idee hebben van wat ze allemaal aan tegenspoed te wachten staat. Schijnt destijds een enorme bestseller te zijn geweest. Om dat te begrijpen moet je waarschijnlijk meer weten over de geestesgesteldheid van de gemiddelde lezer eind negentiende eeuw. Nu is het gewoon een vermakelijk boekje.

252. De burgemeester

Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het Ministerie van Justitie brengt achtmaal per jaar een Justitiële Verkenning uit. In deze boekjes wordt elke keer een thema uitgewerkt dat betrekking heeft op de rechtspleging. Dit nummer ging over De Burgemeester. De profielschets van de Nederlandse burgemeester, de stijlen van lokaal leiderschap die worden gehanteerd, de rol in de beheersing van crises, de redenen waarom ze soms gedwongen vertrekken en de vergelijking met de Vlaamse collega's waren interessant, maar meest interessant waren de twee bijdragen over hoe de groeiende taken en bevoegdheden van de burgemeester op het gebied van de openbare orde en veiligheid te duiden. In het heel kort gaat het om de volgende tegenstelling: moet de burgemeester een handhavende sherrif zijn met bevoegdheden die direct ingrijpen in de persoonlijke levenssfeer van de burgers of toch eerst en vooral een verbindende burgervader en bestuurder die de gemeentelijke organisatie een menselijk gezicht geeft? Mijn mening laat zich waarschijnlijk al raden uit de manier waarop ik de vorige zin geformuleerd heb. Op zijn minst lijkt het me niet mogelijk om deze twee uitersten van knoeten en knuffelen geloofwaardig volcontinu in een persoon samen te brengen. Dit lijkt me trouwens ook een valide argument tegen een samenvoeging van Justitie en BZK in een Ministerie van Veiligheid.

251. The Black Swan

Nassim Nicholas Taleb (NNT, *1960) zijn boek (2007) inspireert tot nieuw kritisch denken over kennis, kans en risico. De zwarte zwaan - tot aan de Europese ontdekking van Australië onvoorstelbaar - staat symbool voor de impact van hoogst onwaarschijnlijke gebeurtenissen. Denk ook aan Karl Popper's falsificatietheorie. Betoogd wordt dat er veel vaker zeldzame en onwaarschijnlijke gebeurtenissen plaatsvinden dan we denken en dat deze veel grotere impact hebben dan we -  terugredenerend en rationaliserend - denken. We leven (steeds meer) in een Extremistan en niet in een Mediocristan; onze risico-inschattingen op grond van Gaussiaanse normaalverdelingen met standaarddeviaties voldoen niet bij sociologische en economische vraagstukken. Eigenlijk niet bij elk vraagstuk waar het niet gaat om fysieke objecten en hun eigenschappen (lengte van mensen, kansberekening met dobbelstenen), zonder de interacties. Omdat de experts bij onder meer financiële instellingen en overheidsinstanties zich wel baseren op dergelijke modellen gaat het om de zoveel jaar jammerlijk mis. Wat kunnen wij hieraan of hiermee doen volgens NNT? Sceptisch staan tegenover experts, je niet te druk maken over dingen die je niet kunt voorspellen, laat staan beïnvloeden, meer vertrouwen op eigen uitzoekwerk dan op foutloze wiskundige bewijzen en gebruik maken van de onontkoombare onzekerheden in het leven. NNT lijkt mij - op grond van dit deels autobiografische boek - in de dagelijkse omgang een vervelend, zelfingenomen mannetje, maar ik zal hem waarschijnlijk nooit ontmoeten en zijn toegankelijk geschreven boek is zeker een aanrader.

250. The Ultimate Book of Optical Illusions

Dit boek van Al Seckel uit 2006 biedt ruim 350 plaatjes met een optische illusie: aardig.

249. Met kracht van argumenten

Dit boek van Arend Soeteman (2010) is een inleiding tot het beoordelen van juridische argumentaties. Tijdens mijn opleiding zijn Aristotelische syllogismen, de cirkels van Euler, premissen, modus ponens, drogredenen, etc. ongetwijfeld ergens aan bod gekomen, maar het was goed hier nu dit studieboekje over te lezen. Aangezien het recht een argumentatief vak is, zou ik me hier verder in moeten verdiepen. Hopelijk helpt dit reeds mijn argumentatievaardigheid, produceer ik op mijn werk vanaf nu nog helderdere teksten en ontmasker ik alle redeneerfouten bij anderen!

P.S.: Bij een lezing over "Argumentatievisualisatie" heb ik gehoord dat er aardig wat softwarepakketten zijn om argumenten te structureren, toetsen en visualiseren: Araucaria, Belvedere, Cohere, Convince Me, Questmap, Rationale. Ik ga er eens eentje proberen op nuttigheid.

248. Signposts voor scenario's 2006-2010

De Directie Algemene Justitiële Strategie van het Ministerie van Justitie heeft in 2005 de scenariostudie Justitie over morgen uitgebracht. De toen gepresenteerde omgevingsscenario's schetsen vier plausibele toekomstbeelden van de ontwikkeling van de omgeving waarmee Justitie in de periode tot 2015 te maken kan krijgen.

In het nu gelezen vervolgboekje uit 2010 is gekeken naar hoe bovenstaande scenario's zich verhouden tot de feitelijke ontwikkelingen in de periode 2006-2010. In de geraadpleegde nieuwsoverzichten worden uiteraard elk jaar wel indicaties gevonden voor elk van de scenario's. Door wegingen wordt dit - zo goed mogelijk - geordend en gekwantificeerd. De opstellers merkten in 2006 Samen.nl als het dominante scenario aan - en met een coalitieakkoord "Samen werken, samen leven" lijkt dat spot on -, en constateren nu - maanden voor de schrikbarende winst van de PVV die 9 juni groeide naar 24 zetels - dat is geschoven naar Bang Nederland. Dit betekent dat we ons - volgens deze studie - bevinden in en ons moeten voorbereiden op een navelstaarderig, angstig, xenofoob Nederland, waarin mensen risico's op elkaar en de overheid willen afwentelen; juridisering, claimcultuur, meer bevoegdheden voor politie en justitie, en keiharde repressie. Ik weet niet hoeveel waarde gehecht zou moeten worden aan deze verhalen op grote lijnen, maar het geeft te denken.

247. De Vlinder en de Mier

Vandaag voor het eerst van mijn leven op het terrein van de Universiteit van Tilburg geweest. Gelegenheid was de oratie van hoogleraar informatie en complexe besluitvorming Aske Plaat. De ambitie van zijn door de ministeries van Justitie en BZK betaalde leerstoel is het gedrag van mensen in organisaties te modelleren of zo dit gedrag beter te begrijpen, en de effectiviteit van organisaties te vergroten. Hierbij kan gedacht worden aan serious gaming: spellen, niet voor de lol van het spel, maar om een probleem op te lossen of te trainen, zoals simulatoren voor piloten of hoe aan gebiedsontwikkeling te doen ten tijde van bevolkingsdaling.

Door de veelheid aan relevante vakgebieden (informatica, neuro- en organisatiepsychologie, bestuurskunde, biologie, speltheorie, etc.) en de volgens mij moeilijk betekenisvol tot een werkbaar model te reduceren besluitvormingsarena van de Haagse ambtenarij en politiek, zou ik mezelf niet graag als promovendus voor deze opdracht geplaatst zien! Misschien ben ik echter gewoon vroeg oud, cynisch en niet meer in staat de IT-ontwikkelingen bij te houden. Het was in elk geval inspirerend om op deze nieuwe plek dit verhaal te mogen aanhoren.

118/1001. Bidden wij voor OWEN MEANY

 In boekenkasten van bevriende stellen zie ik (al te) vaak meerdere dikke pillen van John Irving staan. Ook bij ons thuis staan er drie. Nu heb ik er voor het eerst ook eentje gelezen. Volgens het 1001-boekenboek gelijk zijn beste werk, en ik moet toegeven, het boek heeft indruk op mij gemaakt: toegankelijk geschreven, soms zo beeldend dat ik scenes voor me zag en nog steeds zie, spannend - vooral vanwege de vraag hoe Owen aan zijn einde gaat komen, humoristisch, interessant vanuit de beschouwing van Amerika tussen begin jaren 50 tot en met 1987 - inclusief hetgeen de Vietnamoorlog losmaakte. Ik werd - ondanks de mij meestal niet zo aansprekende thematiek van geloof, twijfel aan het geloof en wonderen - echt gegrepen door het verhaal. AANRADER.