251. The Black Swan

Nassim Nicholas Taleb (NNT, *1960) zijn boek (2007) inspireert tot nieuw kritisch denken over kennis, kans en risico. De zwarte zwaan - tot aan de Europese ontdekking van Australië onvoorstelbaar - staat symbool voor de impact van hoogst onwaarschijnlijke gebeurtenissen. Denk ook aan Karl Popper's falsificatietheorie. Betoogd wordt dat er veel vaker zeldzame en onwaarschijnlijke gebeurtenissen plaatsvinden dan we denken en dat deze veel grotere impact hebben dan we -  terugredenerend en rationaliserend - denken. We leven (steeds meer) in een Extremistan en niet in een Mediocristan; onze risico-inschattingen op grond van Gaussiaanse normaalverdelingen met standaarddeviaties voldoen niet bij sociologische en economische vraagstukken. Eigenlijk niet bij elk vraagstuk waar het niet gaat om fysieke objecten en hun eigenschappen (lengte van mensen, kansberekening met dobbelstenen), zonder de interacties. Omdat de experts bij onder meer financiële instellingen en overheidsinstanties zich wel baseren op dergelijke modellen gaat het om de zoveel jaar jammerlijk mis. Wat kunnen wij hieraan of hiermee doen volgens NNT? Sceptisch staan tegenover experts, je niet te druk maken over dingen die je niet kunt voorspellen, laat staan beïnvloeden, meer vertrouwen op eigen uitzoekwerk dan op foutloze wiskundige bewijzen en gebruik maken van de onontkoombare onzekerheden in het leven. NNT lijkt mij - op grond van dit deels autobiografische boek - in de dagelijkse omgang een vervelend, zelfingenomen mannetje, maar ik zal hem waarschijnlijk nooit ontmoeten en zijn toegankelijk geschreven boek is zeker een aanrader.