dinsdag 30 oktober 2018

782. Melancholia

De “en meer” is dit keer een film die ik op aanraden met volle aandacht heb bekeken. Melancholia is een film van Lars von Trier uit 2010, en met 130 minuten geloof ik net wat langer dan de doorsnee-bioscoopfilm. In een van de hoofdrollen Kirsten Dunst, sinds “Bring it on” een van mijn favoriete actrices.

De intro van de film is direct prachtig: kunstzinnige beelden, vol symboliek en vooruitverwijzingen naar de film. In die beelden zit meteen ook iets vervreemdends, iets magisch (waarover later meer). De film speelt zich eigenlijk volledig af op een landgoed (met bijbehorende 18 holes golfbaan). Het eerste deel gaat over Justine, zij heeft haar bruiloftsfeest op dat landgoed (van haar zus Claire en man). De aanloop van het feest begint met vreugde maar wordt snel pijnlijk (voor mij om naar te kijken): ze arriveren veel te laat, alle gasten wachten, de speeches zijn bewust tenenkrommend, nadruk op kapitaal, de hele houding van de familie, de onhandelbare moeder. Omgangsvormen dus. Het wordt nog pijnlijker door het kwetsen van de bruidegom, de rare baas, en meer.

Deels volgt dit uit de hoofdplot: de planeet Melancholia komt op de Aarde af en dreigt haar te vernietigen. Vol angst wordt gekeken hoe haar pad loopt. Dit einde der tijden gevoel kan een hoop verklaren. Justine is echter ook daarbuiten wel raar, zij ‘weet’ dingen. Onder meer dat Melancholia, die voorbijschiet, toch de Aarde en al het kwaadaardige leven daarop zal vernietigen. En - spoileralert - dit gebeurt ook inderdaad.

De film heeft minder dynamiek dan ik uit de aanbeveling had gehaald, maar blijft lang in de gedachten hangen. Een aanrader dus.

zondag 28 oktober 2018

781. De oorlog heeft geen vrouwengezicht

Geïnspireerd geraakt dit boek van Nobelprijswinnares Svetlana Alexijevitsj als luisterboek ‘gelezen’. Ruim 14 uur aan interviews met 100-en vrouwen die in het Russische leger hebben gediend, voorgelezen door Nelleke Noordervliet. “Leed is een apart soort kennis.”, is een quote uit het boek. Het leed druipt er in elk verhaal vanaf. Wat hebben de Russen afgezien voor Moedertje Staat, zag elders dat 17% van de bevolking in de Tweede Wereldoorlog is gesneuveld. Het zijn vooral de verhalen over de kleine, normale dingen die indruk maken. De liefde, het sneuvelen van kinderen, de vreugde van zon en wat eten. Het geheel is wat overweldigend, in de helft was de boodschap zeker ook geheel overgekomen.

zaterdag 27 oktober 2018

780. The Nature of War

In dit boek uit 1981 (276 blz.) wordt door de auteurs John Keegan & Joseph Darracott steeds een korte beschrijving van een aspect van oorlogsvoering (vrede, begin van oorlog, helden en leiders, campagnes, overwinningen, strijd, armageddon, overgave) gevolgd door daarop ziende kunst. Ik vond de beschrijvingen steeds heel treffend doordat er vaak ook een historisch perspectief in zat (waarom was de Eerste Wereldoorlog er een van loopgraven en de Tweede niet? Vervoersbeperkingen in combinatie met wapenbeschikbaarheid). Met alle navolgende ontwikkelingen van einde Koude Oorlog, en nieuwe verhoudingen tussen Rusland en de VS misschien wel tijd voor een update.


zondag 14 oktober 2018

779. Juridische haalbaarheid van voorgestelde oplossingen voor de weigeraarsproblematiek omtrent tbs-oplegging

De Erasmus Universiteit Rotterdam heeft onderzoek gedaan naar juridische haalbaarheid van 12 oplossingen die zijn voorgesteld voor de problematiek van de verdachten die weigeren mee te werken aan gedragskundig onderzoek naar een stoornis om zo (te proberen) te voorkomen dat tbs (met dwangverpleging) wordt opgelegd (2018, 100 p.). De onderzoekers zijn niet de minsten binnen het tbs-veld (Mevis, Struijk, Van der Wolf, Bleichrodt, Van Marle).

De volgende voorstellen zijn beoordeeld:
1. Het voorstel van de Autoriteit Persoonsgegevens, gedaan in het kader van de doorbreking van het medisch beroepsgeheim in de Wet forensische zorg, om de rechter de weigering mee te laten wegen in het vonnis, en op grond daarvan een andere rechter in een nieuwe procedure alsnog tbs te laten opleggen. Als sub-variant is gekeken naar een toevoeging aan dit voorstel van SP en PvdD om de (eerder weigerachtige) veroordeelde zelf tijdens detentie te kunnen laten verzoeken om een tbs-maatregel.
2. Het voorstel van de Kamerleden Van Oosten/Kuiken om de rechter de mogelijkheid te geven om ‘aansluitend aan detentie’ na maximaal 2 jaar observatie tijdens detentie alsnog tbs op te leggen. Dat zou dan een nieuwe rechterlijke beslissing zijn door een tweede rechter.
3. Twee fasen-proces: eerst wordt de schuld aan het strafbare feit door de rechter vastgesteld, aansluitend wordt de veroordeelde psychiatrisch onderzocht en/of voor observatie in het Pieter Baan centrum gestuurd. De redenering is dat de veroordeelde meer geneigd zal zijn om mee te werken aan de observatie.
4. De oplegging van een tbs-maatregel koppelen aan het recidiverisico (en dus het gevaar) en niet aan de stoornis.
5. Het weigeren mee te werken aan het psychiatrisch onderzoek en/of observatie leidt automatisch tot het opleggen van de tbs-maatregel.
6. Het weigeren mee te werken aan het psychiatrisch onderzoek en/of observatie leidt bij de strafoplegging tot de maximale gevangenisstraf.
7. Kan het meewerken aan het Pieter Baan Centrum onderzoek verplicht worden gesteld?
8. Vereis niet langer ‘doorwerking van de stoornis ten tijde van het delict’.
9. Laat de rechter zich baseren op “vermoeden van” een stoornis bij het opleggen van een tbs-maatregel.
10. Voeg een psychiater toe aan het rechtscollege in zaken waarin de oplegging van de tbs-maatregelen mogelijk aan de orde is.
11. Pas artikel 37a aan in die zin dat een rechter ook zonder medewerking van de betrokkene gebruik kan maken van ‘een ander advies of rapport’, dat dan ook niet alleen gebaseerd hoeft te zijn op de actuele situatie of het huidige gedrag van de betrokkenen, zoals de letter van de wet lijkt te suggereren.
12. Voorlopige tbs-maatregel; wanneer een verdachte blijft weigeren, legt de rechter indien het tot ene veroordeling komt, naast straf een voorlopige tbs op voor een onbepaalde tijd totdat de veroordeelde wel mee werkt. Na ontvangst van de bevindingen beslist de rechter over het opleggen van een tbs-maatregel en heft de rechter de voorlopige tbs-maatregel op.

Op 8 oktober 2018 heeft de Minister voor Rechtsbescherming dit rapport en het onder het vorige nummer beschreven WODC-onderzoek aangeboden aan de Tweede Kamer, met in de brief de daaruit voortvloeiende maatregelen.

778. Vijftien jaar weigerende verdachten in het Pro Justitia onderzoek

Door het WODC uitgevoerd onderzoek (2018, 147 pagina's) over weigerende verdachten in het Pro Justitia (PJ-)onderzoek beoogt een bijdrage te leveren aan de oplossing van de problematiek van de weigerende verdachten. Weigerende verdachten zijn personen die niet willen meewerken aan gedragskundig onderzoek, ook wel weigerende observandi genoemd. PJ-onderzoek is gedragskundig onderzoek door een psycholoog, psychiater of beiden in opdracht van de officier van justitie, de rechter-commissaris of de rechtbank.

Verschillende aspecten van de weigerende verdachten zijn tot dusver onbekend gebleven, het onderhavige onderzoek heeft als doel deze te analyseren en vast te stellen. De doelstellingen van het onderzoek zijn:
- Zicht krijgen op de prevalentie van weigeren: het aantal verdachten dat medewerking weigert aan PJ-onderzoek (de weigerende verdachten) in de afgelopen vijftien jaar.
- Analyseren van de mate waarin weigeren doorwerkt op het beantwoorden van de PJ-vragen.
- In kaart brengen van de informatiebehoefte van officieren van justitie (OvJ’s) en rechters om in geval van een weigerende verdachte te kunnen komen tot een passende strafeis respectievelijk een passende beslissing.
- Bepalen welke afdoening, straf of maatregel, wordt opgelegd aan een weigerende verdachte.
- Onderzoeken van de motiveringen die de rechter gebruikt ter onderbouwing van zijn afdoening in zaken met een weigerende verdachte.