143/1001. Herzog

In dit boek uit 1964 van Nobelprijswinnaar Saul Bellow volgt de lezer de gedachten van de oudere, joodse intellectueel Moses E. Herzog. De ooit geslaagde jonge doctor is grijzer en ouder, heeft nauwelijks geld (meer), krijgt academisch weinig voor elkaar en is gescheiden van zijn vrouw, die het met een goede vriend van hem heeft aangelegd en hem zoveel mogelijk het contact met zijn dochter onthoudt. Zijn verstrooide professor-charme heeft hem een jongere, prontborstige vriendin opgeleverd, maar eigenlijk weet hij niet goed om te gaan met haar verlangens. De zich mislukte voelende Herzog schrijft volcontinu brieven aan vrienden, vijanden en beroemdheden. Boze brieven waarin hij afrekent met frustraties en vijanden, maar die hij vervolgens niet post. Het boek bevat niet veel actie, maar staat boordevol ideeën. Ongetwijfeld inspirerend voor de denkende lezer (Hegel, Nietzsche, Griekse mythologie, joodse geschiedenis), maar - gezien de tijd nodig om de bijna 500 pagina's te slechten - voor een eenvoudige actielezer zoals ik wellicht te hoog gegrepen.

"Publiekelijk leven verdrijft het persoonlijk leven. Hoe politieker onze samenleving wordt [...], des te meer schijnt de individualist verloren te gaan. Eenvoudiger gezegd, het nationale oogmerk is nu betrokken in de fabricage van artikelen die op geen enkele manier essentieel zijn voor het leven van de mens, maar van vitaal belang voor de politieke instandhouding van het land. Omdat we nu allemaal worden opgeslokt door dat fenomeen van het bruto nationaal inkomen, worden we gedwongen het heilige karakter van zekere onzinnigheden of onwaardigheden te accepteren, terwijl de hogepriesters daarvan nog niet zo lang geleden gewone standwerkers waren en figuren waarmee men de spot dreef - verkopers van slangenolie."


"De toiletten van arme mensen maken altijd lawaai."


"Het mensdom verwerpend zoals het is, dat gewone, praktische, dievende, stinkende, onverlichte, kleffe gepeupel, niet alleen het arbeidende gepeupel, maar zelfs nog erger, het 'ontwikkelde' gepeupel met zijn boeken, en concerten en lezingen, zijn liberalisme en zijn romantische theatrale 'liefdes' en 'hartstochten' - dat alles verdient te sterven, het zal sterven."