Rapport van de WetenschappelijkeRaad voor het Regeringsbeleid (2016, 170 pagina's).
Van de site van de WRR:
Big
Data-toepassingen bieden vele kansen in het veiligheidsdomein. Ze maken snelle
en precieze reconstructies van misdaden mogelijk, evenals gerichte inspecties
en het realtime volgen van ontwikkelingen bij crisissituaties. Tegelijkertijd
ontstaan er nieuwe risico’s voor burgers, op het gebied van privacy,
discriminatie en vrije meningsuiting. Aan de horizon dreigt (semi-)automatische
besluitvorming, waarbij de uitkomsten van data-analyses sturend zijn voor het
handelen van veiligheidsorganisaties. De WRR analyseert in dit rapport hoe de
Nederlandse overheid Big Data kan gebruiken en richt zich daarbij specifiek op
het veiligheidsdomein. Big Data kan volgens de raad uitsluitend vruchten afwerpen
als de huidige wet- en regelgeving wordt versterkt om fundamentele rechten en vrijheden
te waarborgen. Hiertoe moet de aandacht worden verlegd van het reguleren van het
verzamelen van data – het zwaartepunt in de huidige juridische kaders – naar de
regulering van en het toezicht op de fases van de analyse en het gebruik van
Big Data. Voor de vrijheid en de veiligheid van de burgers doen zich in deze
twee fasen van Big Data-processen de grootste kansen én de grootste risico’s
voor.
Verzamelen
De huidige
juridische kaders zijn vooral gericht op het inkaderen van het verzamelen en
delen van gegevens. De kaders voor gegevensverzameling binnen het veiligheidsdomein
kennen specifieke bevoegdheden voor opsporing en surveillance en extra
waarborgen voor de rechten en vrijheden van burgers. Ook in het Big
Data-tijdperk vervullen deze kaders onverminderd een belangrijke functie.
Analyse
Keuzes in de analyse-fase
(algoritmen, profielen, categorisering, wegingsfactoren, etc.) zijn van eminent
belang voor de uitkomsten van Big Data-processen. Bij de fase van de analyse
constateert de WRR een hiaat in de regelgeving.
• Organisaties op het terrein van misdaad- en fraudebestrijding
moeten een wettelijk omschreven zorgplicht in acht nemen, die de vereisten
bevat voor de kwaliteit van de data en de deugdelijkheid van de
analysemethoden.
• Onderwerp Big Data-projecten en -toepassingen aan een externe review
door de toezichthouder, die daarna een openbare rapportage aan de Tweede Kamer uitbrengt.
• Verstevig het externe toezicht op de analysefase en investeer in de
technische en statistische kennis van toezichthouders.
Gebruik
Veiligheidsorganisaties
kunnen en mogen diep ingrijpen in de rechten en vrijheden van burgers. Het
gebruik Big Data-toepassingen – die sturend voor dat ingrijpen worden – moet
daarom met extra waarborgen worden omkleed.
• Zorg voor een wettelijke verankering van de verantwoordelijkheid
van de gegevensverwerkende partij voor de juistheid van de uitkomsten van Big
Data-processen.
• Stel regels op over toelaatbare foutmarges bij profiling.
• Zorg voor een strikte handhaving van het verbod op geautomatiseerde
besluitvorming en bestrijd semi-automatische besluitvorming.
• Vergroot de transparantie over het gebruik van Big Data-analyses
binnen het veiligheidsdomein, zowel bij individuele organisaties als bij
samenwerkingsverbanden van organisaties.
• Verbeter de mogelijkheden voor burgers en maatschappelijke
organisaties om wetgeving en beleid omtrent Big Data-toepassingen juridisch te
(laten) toetsen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten